Middelburgsch Coffyhuys

Spotprent Willem V

Aanhouding

Beschieting

Spotprent op Willem V

Inval Fransen

Oostkerk

Vrijheidsboom

Verhuizing Markt

Sociëteit De Vergenoeging van oorsprong
een Patriottisch politiek genootschap.

Ontstaan in een tijd dat in Nederland twee bewegingen tegenover elkaar stonden. De Prinsgezinden wilden een verbond van autonome staten onder leiding van een Prins van Oranje. De Patriotten streefden naar een gezamenlijke republiek met rechten en vrijheden voor alle burgers.

Verhuizing naar de Markt

De sociëteit verhuist naar een pand aan de Markt, vlakbij het stadhuis. Gaandeweg worden daar meer panden aangekocht en tenslotte zet men er een groot eigen gebouw neer, het Huis met de Zuilen. 160 jaar lang zal De Vergenoeging daar zetelen.

Stichting Volkssociëteit

Op 5 maart wordt door Patriotten in het bekende Coffyhuys aan de Balans opnieuw een burgersociëteit opgericht, nu onder de naam Volkssociëteit. Later wijzigen ze de naam in Vaderlandsche Sociëteit en in de nieuwe eeuw in De Vergenoeging.

Vrijheidsboom

In de avond van diezelfde dag wordt op de Markt vlak voor het stadhuis naar Frans voorbeeld een grote Vrijheidsboom opgericht.

Inval van de Fransen

Nadat de Franse Revolutie zijn beslag heeft gekregen (1789) en de adel daar van alle macht is beroofd wordt aan alle tirannen de oorlog verklaard, dus ook aan Willem V. Franse troepen, gesteund door gevluchte Patriotten, trekken begin 1795 de bevroren rivieren over en vallen Holland binnen. Willem V vlucht naar Engeland. De Bataafse Republiek wordt uitgeroepen.

Volksvergadering in Oostkerk

In Middelburg organiseren de Patriotten op 13 februari in de Oostkerk een grote Volksvergadering. Burgemeester en stadsbestuurders worden naar huis gezonden. De stad wordt vanaf nu door een Burgercomité bestuurd.

Ontbinding sociëteit de Unie

In september stuurt de koning van Pruisen, broer van de vernederde prinses Wilhelmina, een grote legermacht naar Nederland en verdrijft daar alle Patriotten. Willem V wordt in zijn gezag hersteld en sociëteit De Unie wordt ontbonden.

Beschieting woonhuis

Het gerucht van deze vernederende arrestatie maakt diverse Prinsgezinde groepen woedend. In Middelburg richt die woede zich op de leidinggevende Patriotten. Hun huizen worden geplunderd en soms danig beschadigd. Het huis van Van Steveninck in de Lange Noordstraat wordt zelfs met een kanon beschoten en compleet verwoest.

Aanhouding prinses Wilhelmina

Na bijna twee jaar ballingschap besluit de vrouw van Willem V, prinses Wilhelmina van Pruisen, zelf naar Den Haag terug te gaan, omdat haar man niet durft. Zij wordt in de buurt van Gouda, bij Goejanverwellesluis, door een Patriottische militie aangehouden en weer naar Nijmegen teruggestuurd.

Burgeroorlog in de Nederlanden

De tweespalt tussen Patriotten en Prinsgezinden mondt uit in een burgeroorlog. Stadhouder Willem V ontvlucht met zijn familie Den Haag en verschanst zich in een kasteel in Nijmegen.

Sociëteit de Unie

De Middelburgse Patriotten verenigen zich in een burgersociëteit, die een nieuw soort republiek wil ontwerpen. In het Middelburgsch Coffyhuys aan de Balans stichten zij De Unie, voorloper van De Vergenoeging.